Рубрика: բնագիտություն

ՕՐԳԱՆԻԶՄՆԵՐԻ ՓՈԽԱԴԱՐՁ ԿԱՊԸ ԵՎ ՀԱՐՄԱՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻՆ

Օրգանիզմների փոխադարձ կապը: Կենդանի օրգանիզմների միջև կան շատ հետաքրքիր, բազմապիսի կապեր: Դրանք պայմանավորում են կենդանի օրգանիզմների սնունդը, ապահովում նրանց բազմացումը և տա­րածումը բնության մեջ, կենդանի օրգանիզմների թվաքանակը: Այդ կա­պերն այդքան էլ պարզ չեն, դրանք կարող են լինել ուղղակի և անուղղակի, միջնորդված:Շրջակա միջավայրում մի բույսը կամ կենդանին’ սովորա­բար փոխազդում է մի քանի այլ բույսերի և տարբեր կենդանիների հետ: Այդ կապերն այնքան կարևոր են, որ մի բույսի կամ կենդանու անհետացումը կարող է անդրադառնալ մյուս բույսի կամ կենդանու վրա:

Կենդանի օրգանիզմների փոխադարձ կապերը հաճախ որոշվում են նաև նրանց միայնակ կամ խմբային կենսակերպով:

Օրգանիզմների հարմարվածությունը շրջակա միջավայրի պայման­ներին:Կենդանի օրգանիզմները տարածված են կենսոլորտի տարբեր շերտերում՝ ջրում, հողում, օդում: Սակայն նրանցից յուրաքանչյուրը հարմար­ված է իր ապրելու միջավայրին, դրանում կատարվող սեզոնային փոփո­խություններին: Այդ պատճառով նա ունի տարբեր հարմարանքներ:

Չոր պայմաններում ապրող բույսերը ջուր հայթայթում են տարբեր ե­ղանակներով: Մի դեպքում դա մի քանի, նույնիսկ տասնյակ մետր երկարությամբ արմատային համակարգն է, որը հողում հասնում է հողի խորը շերտերին: Այդպիսին է, օրինակ, անապատներում աճող ուղտի փուշը, որի արմատի երկարությունը հասնում է 20 մետրի: Մի այլ դեպքում դա տերևների փոքր մակերևույթն է, դրանց վրա մազմզուկնե­րի զարգացումը: Կան բույսեր, օրինակ՝ կակտուսները, ո­րոնք հյութալի մասերում պաշարում են ջուր:

Ցրտին դիմանալու համար կենդանիները ճարպակալում են, կան այնպիսիները, որոնք ծածկված են փետուրներով կամ բրդով: Կան կենդանի­ներ, որոնք քուն են մտնում: Հողում ապրող շատ կենդանիները կույր են, բայց ունեն սուր հոտառություն. նրանք լավ են տարբերակում հոտերը: Այդ հարմարանքն օգնում է սնունդ գտնել:

Առավել լավ են արտահայտված ջրում ապրելու համար կենդանիների հարմարանքները: Նրանցից շատերն ունեն մարմնի շրջահոսելի ձև, լո­ղակներ և այլն:

Շրջակա միջավայրին կենդանի օրգանիզմների հարմարվածությունը նրանց կառուցվածքի և կենսագործունեության առանձնահատկություննե­րի արդյունք է:

Շրջակա միջավայրին կենդանի օրգանիզմների հարմարվածությունը հարաբերական է: Միջավայրի պայմանների փոփոխման հետ որոշ հար­մարանքներ կարող են կորցնել իրենց նշանակությունը։ Այդ պատճառով մի միջավայրում հարմարված բույսերը և կենդանիները մի այլ միջավայ­րում կարող են ընկճվել և նույնիսկ մահանալ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Շրջակա միջավայրի պայմաններին հարմարվելու՝ կենդանի օրգա­նիզմների ի՞նչ հարմարանքներ կան: Բերեք օրինակներ:
  2. Ինչպիսի՞ն է կենդանի օրգանիզմների հարմարվածությունը: Ինչ­պե՞ս հասկանալ այն, որ նրանց հարմարվածությունը հարաբերա­կան է:
  3. Դիտեք շրջապատի բույսերի և կենդանիների փոփոխությունները՝ շրջակա միջավայրի պայմաններից կախված: Փորձեք ներկայաց­նել բույսերի և կենդանիների սեզոնային փոփոխությունների ժամ­կետները:
  4. Եթե շրջապատում տեսել եք բարդի, թխկի և սզնի, ապա փորձեք հիշել, թե ե՞րբ և ի՞նչ հերթականությամբ են դրանք ծաղկում:
Рубрика: բնագիտություն

Լոլիկի մասին

Ես և իմ ընկերուհի Հասմիկը, սերմնացան նախագծի շրջանակներում աճեցնելու ենք


Պոմիդորի տարատեսակները բաժանվում են 2 ընդհանուր խմբերիվաղահասև հիմնական սեզոնիՎաղահաս պոմիդորը սովորաբար գետնատարած էաճում է որոշակի չափիբերք տալիս և այնուհետև մահանումՆա կարիքչունի որոշակի հենասյունիՀիմնական սեզոնի պոմիդորը գրեթե միշտբարձրացողուն էնա կշարունակի աճել և բերք տալ մինչև ցրտահարությունըԵվ նույնիսկ գետնին փռված ժամանակ էլ բերք կտասակայն բերքը ավելիխոցելի կլինի հիվանդությունների և վնասատուների նկատմամբ և չիհասունանա այնպես արագինչպես հենասյուներով:

Ինչպես աճեցնել պոմիդոր

Պոմիդորը սիրում է արև և տաք եղանակՊոմիդորի սերմերը պետք է ցանվեն տնային պայմաններումմոտավորապես ձեր շրջանում սպասվող վերջին ցրտահարությունից 8 շաբաթ առաջՑանեք նրանցամանների մեջ 1 սմ խորությամբև երբ սածիլները կլինեն 3 սմ բարձրությանտեղափոխեք առանձինամանների մեջՊահեք այն խոնավտաքարևոտ տեղումՄինչև դուրս հանելը ուշադիր եղեք և լավամրացրեք հողըՆախալեռնային գոտում սածիլումը պետք է կատարել մայիսի 15-ից հետոՄինչևսածիլների տեղափոխելը դուրսպետք է պարարտացնել հողըբաց արեք փոսիկներ (բներ), ավելացրեք 200-300 գ տորֆ, 2-3 գ հատիկավորված սուպերֆոսֆատ և ապա սածիլները տնկեք օրվահով ժամերինՊոմիդորի սածիլները ամրացնելու համար հողի մեջ խրեք սյունյուրաքանչյուր բույսինսյունԲույսի աճման հետ մեկտեղթեթևակի կապեք նրանց սյուներինՎերև աճող պոմիդորներըպետք է կապվեն մի քանի անգամ:

Սածիլները տեղափոխեքերբ գիշերվա ջերմաստիճանը կլինի 130C-ից բարձրՎաղահաս տնկմանսեզոնի ժամանակ սածիլները պետք է լինեն 60 սմ հեռավորության վրաիսկ մարգերի դեպքում` 1 մՏնկումից անմիջապես հետո կատարեք հետևյալը` 1. սածիլներին տվեք միջին խտության հեղուկպարարտանյութ,  2. պաշտպանեք յուրաքանչյուր բույսըվրան հագցնելով թղթե պնակՊոմիդորըպետք է ջրել յուրաքանչյուր շաբաթհատկապես չոր եղանակներին:

Հիվանդություններն ու վնասատուները և պայքարի միջոցները

Պոմիդորը դառնում է տարբեր հիվանդությունների և միջատների զոհըբայց եթե լավ եք մշակում ձերբույսը բերրի հողումդուք կարող եք պաշտպանել ձեր բույսը այդ վտանգներից:

Պոմիդորի ֆիտոֆտորոզը սնկային հիվանդություն էորը միանգամից ի հայտ է գալիս տերևների վրա ևառաջացնում մուգ կանաչ բշերՀիվանդությունը տարածվում է շատ արագև կարող է սպանել բույսինԱյն կանխելու նպատակով պտուղները հայտնվելուց հետո կատարեք նախազգուշական սրսկում` 10-14 օրը մեկ Ռիդոմիլ գոլդ 0.4-0.5% լուծույթով կամ անտրակոլ 0.2%: Ծաղկագագաթի փտումից պտղիծայրին առաջանում են բծերՀիմնականում դա հողի մեջ կալցիումի և խոնավության պակասից էդրահամար հարկավոր է հաճախակի ջրել և պարարտացնել հողը կրով:

Պոմիդորի օգտակար հատկանիշները

Պոմիդորի համային բարձր հատկանիշները պայմանավորված են նրանում պարունակվող C, B1, B2, B3, B6 վիտամինների բարձր խտությամբկալիումի հանքային աղերովմագնեզիումովՊոմիդորըպարունակում է նաև շաքար և սպիտակուցներ և խորհուրդ է տրվում բոլոր տարիքի մարդկանցհամար: 1 բաժակ պոմիդորի հյութը պարունակում է մեկ օրվա համար անհրաժեշտ կարոտինի և վիտամին C-ի կես չափը:

Համեղ ուտեստների բաղադրատոմսեր

Եփեք պոմիդորը փոքրիկ ամանի մեջ, ավելացրեք մի փոքր շաքար, աղ, բիբար, ռեհան և սոխ: Այնուհետև վրան շաղ տվեք հացի փշուր և կարագ: Եփեք մարմանդ կրակի տակ:

Բուլղարական աղցան պոմիդորով – Մեծ ամանի մեջ լցրեք ջուր, ավելացրեք սոխ, գազար, նեխուր, սխտոր, աղ և սամիթ: Թողեք եռա, այնուհետև ցածրացրեք ջերմաստիճանը, թողեք եփի մոտ 5 րոպե: Խառնեք այս ամենը պոմիդորի հետ, ավելացրեք ցորեն, նորից թողեք 15 րոպե եփի, մատուցելուց առաջ զարդարեք տաքդեղով:

Հայկական աղցան – Տաքդեղը խորովել, սերմերը հեռացնել և կտրատել: Պոմիդորը կեղևել, սերմերը հեռացնել, խառնել տաքդեղի հետ և սուր դանակով մանրել մինչև խյուսանման զանգված ստանալը: Ավելացնել մանրած սոխ, սխտոր, մաղադանոս, ձեթ, քացախ, աղ ցանել, լավ խառնել, լցնել ամանի մեջ և զարդարել կծու տաքդեղի կտորներով:

Պոմիդորը և վարունգը մանր կտրատել, ավելացնել մաղատանոս և սամիթ, ապա համեմել աղով, սև պղպեղով: Ստացված խառնուրդին ավելացնել թթվասեր և զարդարել ռեհանով:

Рубрика: Русский Язык, ռուսերեն

«Сказка о царе Салтане»

Раскройте скобки:

1) На стене нет карты.

2) Завтра не будет дождя.

3) В воскресенье в театре не было билетов.

4) Здесь нет места.

5) В этом старом доме нет лифта.

6) Возьмите вашу тетрадь, здесь нет заданий.

7) В Африке нет снега.

8) В этом учебнике нет словаря.

9)  Я купил новые очки от солнца.

10) Эта деревня далеко от города.

11) Наша дача стоит у леса.

12) Машина стоит у входа.

13) На улице нет людей.

14) В зоопарке нет слонов.

15)В январе не было мороза.

16) Сегодня нет времини.

17) Дети пришли из школы.

18) Мы ужинаем в семь часов.

19) Этот филиал построили четыре года назад.

20) Почему в доме нет чая и кофе?

 

Прочитать отрывок из сказки А.С. Пушкина

«Сказка о царе Салтане»

Три девицы под окном
Пряли поздно вечерком.

"Кабы я была царица,-
Говорит одна девица,-
То на весь крещеный мир
Приготовила б я пир".
- "Кабы я была царица,-
Говорит ее сестрица,-
То на весь бы мир одна
Наткала я полотна".
- "Кабы я была царица,-
Третья молвила сестрица,-
Я б для батюшки-царя
Родила богатыря".

Только вымолвить успела,
Дверь тихонько заскрыпела,
И в светлицу входит царь,
Стороны той государь.
Во все время разговора
Он стоял позадь забора;
Речь последней по всему
Полюбилася ему.
"Здравствуй, красная девица,-
Говорит он,- будь царица
И роди богатыря
Мне к исходу сентября.
Вы ж, голубушки-сестрицы,
Выбирайтесь из светлицы.
Поезжайте вслед за мной,
Вслед за мной и за сестрой:
Будь одна из вас ткачиха,
А другая повариха".

В сени вышел царь-отец.
Все пустились во дворец.
Царь недолго собирался:
В тот же вечер обвенчался.
Царь Салтан за пир честной
Сел с царицей молодой;
А потом честные гости
На кровать слоновой кости
Положили молодых
И оставили одних.
В кухне злится повариха,
Плачет у станка ткачиха -
И завидуют оне
Государевой жене.
А царица молодая,
Дела вдаль не отлагая,
С первой ночи понесла.

В те поры война была.
Царь Салтан, с женой простяся,
На добра коня садяся,
Ей наказывал себя
Поберечь, его любя.

Между тем, как он далеко
Бьется долго и жестоко,
Наступает срок родин;
Сына бог им дал в аршин,
И царица над ребенком,
Как орлица над орленком;
Шлет с письмом она гонца,
Чтоб обрадовать отца.
А ткачиха с поварихой,
С сватьей бабой Бабарихой
Извести ее хотят,
Перенять гонца велят;
Сами шлют гонца другого
Вот с чем от слова до слова:
"Родила царица в ночь
Не то сына, не то дочь;
Не мышонка, не лягушку,
А неведому зверюшку".

Как услышал царь-отец,
Что донес ему гонец,
В гневе начал он чудесить
И гонца хотел повесить;
Но, смягчившись на сей раз,
Дал гонцу такой приказ:
"Ждать царева возвращенья
Для законного решенья".

Едет с грамотой гонец
И приехал наконец.
А ткачиха с поварихой
С сватьей бабой Бабарихой
Обобрать его велят;
Допьяна гонца поят
И в суму его пустую
Суют грамоту другую -
И привез гонец хмельной
В тот же день приказ такой:
"Царь велит своим боярам,
Времени не тратя даром,
И царицу и приплод
Тайно бросить в бездну вод".
Делать нечего: бояре,
Потужив о государе
И царице молодой,
В спальню к ней пришли толпой.
Объявили царску волю -
Ей и сыну злую долю,
Прочитали вслух указ
И царицу в тот же час
В бочку с сыном посадили,
Засмолили, покатили
И пустили в Окиян -
Так велел-де царь Салтан.

В синем небе звезды блещут,
В синем море волны хлещут;
Туча по небу идет,
Бочка по морю плывет.
Словно горькая вдовица,
Плачет, бьется в ней царица;
И растет ребенок там
Не по дням, а по часам.
День.прошел - царица вопит...
А дитя волну торопит:
"Ты, волна моя, волна?
Ты гульлива и вольна;
Плещешь ты, куда захочешь,
Ты морские камни точишь,
Топишь берег ты земли,
Подымаешь корабли -
Не губи ты нашу душу:
Выплесни ты нас на сушу!"
И послушалась волна:
Тут же на берег она
Бочку вынесла легонько
И отхлынула тихонько.
Мать с младенцем спасена;
Землю чувствует она.
Но из бочки кто их вынет?
Бог неужто их покинет?
Сын на ножки поднялся,
В дно головкой уперся,
Понатужился немножко:
"Как бы здесь на двор окошко
Нам проделать?" - молвил он,
Вышиб дно и вышел вон.

Выучить этот отрывок наизусть:

В синем небе звезды блещут,
В синем море волны хлещут;
Туча по небу идет,
Бочка по морю плывет.
Словно горькая вдовица,
Плачет, бьется в ней царица;
И растет ребенок там
Не по дням, а по часам.
Рубрика: Նախագծեր 2018-2019, Նկարչություն, Ընտրությամբ Գործունեություն, տեխնոլոգիա

Զատկական Ցուցահանդես-Տոնավաճառ

Զատիկի համար մեր տեխնոլոգիայի ընտրության խումբը պատրաստել էր մի շարք զատկական իրեր.Օրինակ՝ կրծքազարդեր,դեկորատիվ ավանդական ձվեր,զատիկ-շրխկաններ,կախազարդեր: